ನಾನಾರು

ನಾನಾರು

ಆದಿ ಶಂಕರ ವಿರಚಿತ ಆತ್ಮಷಟ್ಕ (ನಿರ್ವಾಣ ಷಟ್ಕ)

ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ  : ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ದೀಕ್ಷಿತ

ನಾನಾರು

ಮತಿ, ಮನಸು, ಬಗೆ, ನಾನ್ಕೆ ಯಾವುದೂ ನಾನಲ್ಲ;
   ಕಿವಿ ನಾಲಿಗೆಗಳಲ್ಲ, ಕಣ್ಣು ಮೂಗುಗಳಲ್ಲ;
ಜಲ, ಗಾಳಿ, ನೆಲ, ಬಾನು, ಬೆಂಕಿಯೂ ನಾನಲ್ಲ;
   ತಿಳಿ ಅರಿವು-ನಲಿವಿರವು, ಶಿವ ನಾನು, ಶಿವ ನಾನು.    [೧]

ನುಡಿ, ಹರಣ, ಐದೊಡಲ ಗಾಳಿಗಳು ನಾನಲ್ಲ;
   ಐದು ಚೀಲಗಳಲ್ಲ, ಏಳ್ ಧಾತುಗಳು ಅಲ್ಲ;    
ಹುಟ್ಟು ಹೊರಗೆಸೆವಂಗ, ಕೈ ಕಾಲುಗಳು ಅಲ್ಲ;
   ತಿಳಿ ಅರಿವು-ನಲಿವಿರವು, ಶಿವ ನಾನು, ಶಿವ ನಾನು.    [೨]

ಹಗೆ ಒಲವುಗಳು ಇಲ್ಲ, ಮರುಳ್ ಆಸೆಗಳು ಇಲ್ಲ;
   ಸೊಕ್ಕಿಲ್ಲ ನನ್ನಲ್ಲಿ, ಕರುಬಿಲ್ಲ ನನ್ನಲ್ಲಿ;
ಅರ ಇಲ್ಲ, ಸಿರಿ ಇಲ್ಲ, ಬಯಕೆ ಬಿಡುತೆಗಳಿಲ್ಲ;
   ತಿಳಿ ಅರಿವು-ನಲಿವಿರವು, ಶಿವ ನಾನು, ಶಿವ ನಾನು.    [೩]

ಒಳಿತು ಕೆಡಕುಗಳಿಲ್ಲ, ನೋವು ನಲಿವುಗಳಿಲ್ಲ;
   ಮಂತ್ರ ತೀರ್ಥಗಳಿಲ್ಲ, ಯಾಗ ವೇದಗಳಿಲ್ಲ;
ಸವಿಯುವವ, ಸವಿಯುವುದು, ಸವಿಯು ಸಹ ನಾನಲ್ಲ;
   ತಿಳಿ ಅರಿವು-ನಲಿವಿರವು, ಶಿವ ನಾನು, ಶಿವ ನಾನು.    [೪]

ಅಳುಕು ಸಾವುಗಳಿಲ್ಲ, ಜಾತಿ ಒಡಕುಗಳಿಲ್ಲ;
   ನನಗಿಲ್ಲ ತಾಯ್ ತಂದೆ - ಹುಟ್ಟೆ ಇಲ್ಲವೊ ಮೊದಲು!
ಗೆಳೆಯ ನೆಂಟರು ಇಲ್ಲ, ಗುರು ಶಿಷ್ಯರೆನಗಿಲ್ಲ;
   ತಿಳಿ ಅರಿವು-ನಲಿವಿರವು, ಶಿವ ನಾನು, ಶಿವ ನಾನು.    [೫]

ಬದಲಿಲ್ಲದವ ನಾನು, ನನಗಿಲ್ಲ ಆಕಾರ -
   ಹೊಕ್ಕಿರುವೆ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲು; ಮಿಗೆ ಕರಣಗಳನೆಲ್ಲ
ಬೆಸುಗೆಗೊಳ್ಳುವನಲ್ಲ, ಬಿಡುಗೆ ಅಳವುಗಳಿಲ್ಲ;
   ತಿಳಿ ಅರಿವು-ನಲಿವಿರವು, ಶಿವ ನಾನು, ಶಿವ ನಾನು.    [೬]

ಟಿಪ್ಪಣಿ
[೧] ನಾನ್+ಇಕೆ=ನಾನಿಕೆ -> ನಾನ್ಕೆ, also +ಕೆ is same as +ಇಕೆ per Kittel Hence ನಾನ್+ಕೆ =ನಾನ್ಕೆ ~ ಅಹಂಕಾರ
[೨.೧] ಐದು ವಾಯುಗಳು : ಪ್ರಾಣ, ಅಪಾನ, ವ್ಯಾನ, ಉದಾನ, ಮತ್ತು ಸಮಾನ
[೨.೨] ಏಳು ಧಾತುಗಳು : ರಸ, ರಕ್ತ, ಮಾಂಸ, ಮೇದ, ಅಸ್ತಿ, ಮಜ್ಜಾ, ಮತ್ತು ಶುಕ್ರ
[೬] ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯ :
         ತಿಳಿವು ಕರಣಗಳು / ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಗಳು ಐದು : ಕಿವಿ (ಶೋತ್ರ), ಕಣ್ಣು (ಚಕ್ಷು), ಮೂಗು (ನಾಸಿಕ), ನಾಲಿಗೆ (ಜಿಹ್ವೆ ) ಮತ್ತು ಚರ್ಮ (ತ್ವಕ್).
         ಗೆಯ್ಮೆ ಕರಣಗಳು / ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಗಳು, ಭೌತಿಕ ಪ್ರಪಂಚದೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುವ ಅಂಗಗಳು ಐದು: ಕಾಲು (ಪಾದ) ಕೈ (ಪಾಣಿ), ಗುದ (ಪಾಯು), ಜನನಾಂಗ (ಉಪಸ್ಥ), ಮತ್ತು ಬಾಯಿ (ವಾಕ್)

ಆತ್ಮಷಟ್ಕ (ನಿರ್ವಾಣ ಷಟ್ಕ)

ಮನೋಬುದ್ಧ್ಯಹಂಕಾರಚಿತ್ತಾನಿ ನಾಹಂ
   ನ ಚ ಶ್ರೋತ್ರಜಿಹ್ವೇ ನ ಚ ಘ್ರಾಣನೇತ್ರೇ
ನ ಚ ವ್ಯೋಮಭೂಮಿರ್ನ ತೇಜೋ ನ ವಾಯುಃ
   ಚಿದಾನಂದರೂಪಃ ಶಿವೋಽಹಂ ಶಿವೋಽಹಂ     [೧]

ನ ಚ ಪ್ರಾಣಸಂಜ್ಞೋ ನ ವೈ ಪಂಚವಾಯುಃ
   ನ ವಾ ಸಪ್ತಧಾತುರ್ನ ವಾ ಪಂಚಕೋಶಃ
ನ ವಾಕ್‍ ಪಾಣಿಪಾದೌ ನ ಚೋಪಸ್ಥಪಾಯು
   ಚಿದಾನಂದರೂಪಃ ಶಿವೋಽಹಂ ಶಿವೋಽಹಂ     [೨]

ನ ಮೇ ದ್ವೇಷರಾಗೌ ನ ಮೇ ಲೋಭಮೋಹೌ
   ಮದೋ ನೈವ ಮೇ ನೈವ ಮಾತ್ಸರ್ಯಭಾವಃ
ನ ಧರ್ಮೋ ನ ಚಾರ್ಥೋ ನ ಕಾಮೋ ನ ಮೋಕ್ಷಃ
   ಚಿದಾನಂದರೂಪಃ ಶಿವೋಽಹಂ ಶಿವೋಽಹಂ     [೩]

ನ ಪುಣ್ಯಂ ನ ಪಾಪಂ ನ ಸೌಖ್ಯಂ ನ ದುಖಂ
   ನ ಮಂತ್ರೋ ನ ತೀರ್ಥಂ ನ ವೇದಾ ನ ಯಜ್ಞಾಃ 
ಅಹಂ ಭೋಜನಂ ನೈವ ಭೋಜ್ಯಂ ನ ಭೋಕ್ತಾ
   ಚಿದಾನಂದರೂಪಃ ಶಿವೋಽಹಂ ಶಿವೋಽಹಂ     [೪]

ನ ಮೃತ್ಯುರ್ನಶಂಕಾ ನ ಮೇ ಜಾತಿಭೇದಃ
   ಪಿತಾ ನೈವ ಮೇ ನೈವ ಮಾತಾ ನ ಜನ್ಮ
ನ ಬಂಧುರ್ನ ಮಿತ್ರಂ ಗುರುರ್ನೈವ ಶಿಷ್ಯಃ
   ಚಿದಾನಂದರೂಪಃ ಶಿವೋಽಹಂ ಶಿವೋಽಹಂ     [೫]

ಅಹಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೋ ನಿರಾಕಾರರೂಪೋ
   ವಿಭುತ್ವಾಚ್ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ
ನ ಚಾಸಂಗತಂ ನೈವ ಮುಕ್ತಿರ್ನ ಮೇಯಃ
   ಚಿದಾನಂದರೂಪಃ ಶಿವೋಽಹಂ ಶಿವೋಽಹಂ     [೬]

ತಾಗುಲಿ : Shankara, atmashatka, nirvanashatka, Vishweshwar Dixit